Ambtenarenrecht
Ambtenaren hebben geen privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst, maar een publiekrechtelijke aanstelling. De aanstelling is het besluit van het overheidsorgaan dat als werkgever optreedt waarmee de ambtenaar “in dienst treedt”.
Aanstelling ambtenaar eenzijdige rechtshandeling
De aanstelling is afkomstig van het bevoegd gezag. Deze leidt ertoe dat een natuurlijk persoon in dienst komt bij het bestuursorgaan. Door een aanstelling ontstaat een arbeidsrelatie tussen de betrokken persoon en het bestuursorgaan. Van belang is dat het hier gaat om een eenzijdige rechtshandeling. Het dienstverband ontstaat dus niet door ondertekening van een contract, zoals bij een arbeidsovereenkomst die door beide partijen wordt ondertekend. Het is niet ongebruikelijk om de beoogde ambtenaar vóór zijn indiensttreding eerst een brief toe te zenden met daarin de arbeidsvoorwaarden. Dit is de zogenaamde arbeidsvoorwaardenbrief. Pas als de beoogde ambtenaar een kopie van deze brief heeft geretourneerd, wordt pas een aanstellingsbesluit genomen.
Rechtspositieregelingen
Binnen de overheid zijn diverse ambtenaren werkzaam. Deze kunnen op hun beurt weer worden onderverdeeld in verschillende sectoren. Elke sector heeft daarbij een eigen rechtspositieregeling. Zo is er bijvoorbeeld een aparte rechtspositieregeling voor ambtenaren werkzaam bij de gemeente Amsterdam (de nieuwe rechtspositieregeling gemeente Amsterdam). Voor ambtenaren die werkzaam zijn binnen het bereik van de provincies is de Collectieve Arbeidsvoorwaarderegeling Provincies (CAP) van toepassing. Voorts is voor ambtenaren die werkzaam zijn binnen het bereik van de Rijksoverheid het Algemeen Rijksambtenarenreglement (ARAR) van toepassing.